صندلی های چوبی یکی از پرطرفدارترین انواع صندلی در ایران و جهان به شمار میروند. ظاهر زیبا و کلاسیک چوب همیشه میتواند نمای دلپذیری به محیطهای خانگی، اداری و تجاری ببخشد. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش نیاز به چوب و فرآوردههای چوبی، امروزه انواع مختلف چوب میتوانند در ساخت صندلی به کار گرفته شوند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع جنس چوب صندلی بپردازیم و به صورت کامل و جامع، تمام انواع چوب مورد استفاده در صنعت مبلمان و صندلیسازی را معرفی کرده و ویژگی های هر کدام را بیان کنیم. مطالعه این مقاله میتواند اطلاعات بسیار مفیدی در مورد انواع چوب به شما بدهد تا با دید بازتری به خرید صندلی مورد نظر خود بپردازید. اگر شما هم قصد دارید با جدیدترین انواع چوب در دنیای امروز مبلمان آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
معرفی انواع چوب صندلی
همانطور که گفتیم، صندلی های چوبی به دلیل ویژگی های مکانیکی و ظاهری خوبی که دارند، در صنایع مختلف به خصوص میز و صندلی بسیار محبوب هستند. دنیای چوب صندلی امروزه بسیار گسترده است و محدود به چند نوع چوب شناخته شده نمیشود. انواع مختلفی از چوب وجود دارد که شاید تا به امروز حتی اسم آنها را هم نشنیده باشید اما به دلیل خواص منحصر به فرد خود توانستهاند کاربردهای متعددی در بخشهای مختلف صندلی و میز پیدا کنند.
در ادامه قصد داریم تمام انواع چوب مورد استفاده در ساخت صندلی را معرفی کنیم اما برای منظمتر شدن اطلاعات، ابتدا بهتر است با طبقه بندی این انواع چوب آشنا شویم. به طور کلی چوب صندلی را میتوان از چند دیدگاه مورد دسته بندی قرار داد که جامعترین دسته بندی، بر اساس نحوه تولید چوب است. بر این اساس، انواع مختلف چوب به دو دسته طبیعی و صنعتی تقسیم میشوند.
هر یک از این دستهها خود میتوانند شامل انواع مختلفی باشند. چوب طبیعی با توجه به خواص مکانیکی و فیزیکی خود در دو نوع چوب سخت (Hard wood) و چوب نرم (soft wood) در بازار وجود دارد. چوبهای فرآوری شده و صنعتی اما گستردگی بیشتری دارند و شامل انواعی نظیر چوب مهندسی شده و چوب اصلاح شده هستند. صنایع ساخت صندلی و مبلمان با توجه به مشخصات محصولاتی که قصد تولید آن را دارند، از بین انواع مختلف چوب مناسبترین گزینه را برمیگزینند.
همانطور که خواندید، به طور کلی 4 دسته متفاوت از انواع چوب صندلی را میتوان نام برد که عبارتاند از:
- چوب نرم
- چوب سخت
- چوب مهندسی شده
- چوب اصلاح شده
طبیعتا هر یک از این دستهها خود دارای انواع مختلفی از چوب با روشهای تولید و زادگاههای متفاوت هستند که این تفاوتها میتواند در خواص مکانیکی و ویژگیهای ظاهری چوب هم تاثیرگذار باشد. در ادامه وارد هر یک از دستههای فوق شده و انواع چوب صندلی در هر دسته را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چوب نرم به عنوان چوب صندلی
یکی از پرطرفدارترین و قدیمیترین انواع چوب صندلی که از دیرباز تا به امروز در ساخت صندلی و دیگر المانهای چوبی به کار گرفته میشود، چوبهای نرم هستند. این نوع چوب در دسته چوب طبیعی قرار گرفته و اغلب از درختان سوزنی برگ تولید میشود. چوب نرم با توجه به خواص فیزیکی خود هم در صنایع مبلمان و هم در صنایع متعدد دیگری از جمله در صنعت ساختمان به عنوان چوب نما به کار میرود. گفته میشود بیشتر از 80 درصد کل الوارهای چوبی مورد استفاده در جهان از چوبهای طبیعی نرم به دست میآیند.
مهمترین خاصیت این نوع چوب، همانطور که از نام آن پیداست، نرم بودن نسبی آن در مقایسه با سایر انواع چوب است. این نرم بودن هم به عنوان یک ویژگی مثبت تلقی می شود و هم در شرایط خاصی میتواند ویژگی منفی باشد. جنبه مثبت چوب نرم به عنوان چوب صندلی، امکان پرداخت و پوششدهی آسان این نوع چوب است. به علاوه، نگهداری از صندلیهای چوب نرم در محیط کار و منازل به مراتب آسانتر از چوبهای دیگر خواهد بود. در ادامه به معرفی برخی از پرکاربردترین انواع چوب نرم به عنوان چوب صندلی خواهیم پرداخت:
- چوب کاج: استفاده از چوب کاج به عنوان چوب صندلی بسیار متداول است. چوب درخت کاج از نظر وزنی مناسب بوده و وزن کمی دارد. این موضوع امکان حمل و نقل صندلی ساخته شده با چوب کاج را آسانتر خواهد کرد.
- چوب نراد روسی: چوب نراد در واقع همان چوب درخت کاج است اما عنوان چوب نراد روسی در مبلمان و صندلی بیشتر شنیده میشود. به جرئت میتوان گفت چوب نراد یکی از پرکاربردترین و البته پرفروشترین انواع چوب صندلی محسوب میشود.
- چوب صنوبر: از دیگر انواع چوب نرم میتوان به چوب صنوبر اشاره کرد که در تولید قاب مبلمان استفاده میشود. در مقایسه با سایر انواع چوب، چوب صنوبر مقاومت کمتری دارد و در برابر ضربه و نیروی وزن میتوان آسیب پذیر باشد.
- چوب ردوود: در بین انواع مختلف چوب نرم، چوب ردوود یکی از گرانترین انواع چوب محسوب میشود زیرا تولید و عرضه آن در دنیا به دلیل مسائل زیست محیطی رو به کاهش است. با این حال، ردوود به دلیل مقاومت بالا و نگهداری آسان از جمله بهترین انواع چوب برای ساخت صندلی محسوب میشود.
- چوب سدر: استفاده از چوب سدر به عنوان چوب صندلی میتواند انتخاب بسیار خوبی باشد زیرا این نوع چوب در برابر وزن و ضربه و همچنین عوامل محیطی نظیر رطوبت و بارندگی بسیار مقاوم است. چوب سدر میتواند متریال صندلی چوبی مناسب برای فضای باز هم باشد. مشخصه اصلی این نوع چوب میتواند عطر دلپذیر آن نیز باشد.
- چوب لارچ: نوع دیگر چوبهای روسی موجود در بازار چوب لارچ است. این نوع چوب میتواند انتخاب بسیار خوبی برای چوب صندلی باشد زیرا تراکم بالا و مقاومت فوقالعادهای در برابر پوسیدگی دارد.
چوبهای نرم در کنار مزایای متعددی از قبیل مقاومت بالا، تراکم مناسب و تنوع قابل قبول، ایراداتی نیز دارند. این نوع چوب در مقایسه با چوب سخت، کمی ضعیفتر عمل میکند. توصیه میشود از چوب نرم برای ساخت مبلمان، میز و صندلی مورد استفاده در خانوادههای پرجمعیت یا فضاهای شلوغ نظیر محیطهای اداری پرتردد و فضاهای پذیرایی استفاده نشود زیرا هر چه نرخ استفاده از چوب نرم بیشتر باشد، امکان سایش قطعات آن بیشتر خواهد بود اما برای زوجهای جوان یا وسایل چوبی که در مدت طولانی مورد استفاده قرار نمیگیرند (مثلا میز ناهار خوری)، چوب نرم میتواند انتخاب خوبی باشد.
نکته مثبت دیگری که در مورد چوب نرم وجود دارد، قیمت مناسبتر آن در مقایسه با چوب سخت و چوبهای اصلاح شده است. بهای ارزانتر چوب نرم میتواند کارگاهها را در مسیر تولید صندلی اقتصادی و کاهش قیمت کلی صندلی یاری کند. البته این موضوع به این معنا نیست که جنس چوب صندلی های ساخته شده از چوب نرم ضعیف است و به سرعت آسیب میبیند. چوب نرم در عین اقتصادی بودن، مقاومت خوبی دارد. اغلب مبلمان و صندلیهای تولید شده از چوب نرم حداقل 3 سال ضمانت کیفیت دارند تا خیال خریدار از کیفیت صندلی راحت باشد.
چوب سخت به عنوان چوب صندلی
یکی دیگر از انواع محبوب چوب به عنوان چوب صندلی، چوبهای سخت هستند. چوب سخت در مقایسه با چوب نرم که در قسمت قبل بررسی کردیم خواص متفاوتی دارد. طبق تعریف، به چوب درختان پهن برگ چوب سخت گفته میشود که فراوانی بسیار کمتری نسبت به چوب نرم دارد. این نوع چوب هم در ساخت صندلی و مبلمان بسیار پرکاربرد است اما نباید بدون آگاهی از خواص این نوع چوب، به سراغ خرید صندلی ساخته شده با چوب سخت برویم.
چوب سخت نیز همانطور که از نام آن پیداست دارای ساختار سختتری است و مقاومت بیشتری از خود نشان میدهد. در صورت استفاده از چوب سخت در ساخت صندلی، میتوان انتظار داشت که عمر مفید آن بیشتر باشد. به علاوه، در محیطی که فشار بیشتری روی صندلی وجود داشته باشد از جمله صندلیهای تکی مبلمان یا صندلی اداری در محیط پرتردد و…، بهتر است از صندلی چوب سخت استفاده شود. تولیدکنندگان صندلی نیز در صورت استفاده از انواع چوب سخت، ضمانت بهتری روی محصولات خود ارائه میدهند.
در مقابل مزایایی نظیر مقاومت بالا و عمر مفید طولانی، چوب سخت معایبی هم دارد. این نوع چوب به دلیل فراوانی کمتر و کیفیت بالاتر، قیمت به مراتب بیشتری نسبت به چوب نرم خواهد داشت. این موضوع باعث میشود که مبلمان و صندلیهای لوکس و گران قیمت بیشتر متمایل به این نوع صندلی باشند. از نظر ظاهری نیز تفاوتهایی بین چوب نرم و سخت وجود دارد. چوب نرم عموما روشن و متمایل به سفید است در حالی که چوب سخت رنگ تیرهتری دارد. بسته به مدل صندلی و سلیقه شما، هر یک از این دو نوع چوب میتوانند زیبایی خاص خود را داشته باشند.
چوب صندلی سخت هم دارای انواع متنوعی است که بسته به نیاز تولیدکنندگان و البته سلیقه کارفرمایان میتواند انتخاب شود. برخی از مشهورترین و پرکاربردترین انواع چوب سخت به عنوان متریال چوب صندلی عبارت اند از:
- صندلی چوب بلوط: برای ساخت صندلی با سبک کلاسیک، چوب بلوط یکی از بهترین انواع جنس چوب به شمار میرود. چوب بلوط از نظر دوام و استقامت در برابر ضربه و فشار عملکرد کمنظیری داشته و از نظر ظاهری نیز بسیار زیباست. برخی از خریداران صندلی و مبلمان صنعتی نیز مشتریان صندلی با چوب بلوط هستند.
- صندلی چوب گردو: چوب گردو رنگ تیرهای داشته و برای ساخت صندلی ناهارخوری متناسب با دیزاینهای تیره بسیار مناسب است. اغلب سازندگان مبلمان مدرن علاقه وافری به چوب گردو دارند زیرا در عین مقاومت بالا نسبت به عوامل محیطی و ضربه، زیبایی قابل توجهی دارد.
- صندلی چوب راش: از جمله پرکاربردترین انواع چوب برای ساخت صندلی با کاربریهای مختلف (ناهارخوری، اداری و رستورانی)، چوب راش میباشد. این نوع چوب در مناطق مختلفی از جمله کشورهای غرب آسیا تولید میشود. باکیفیتترین نوع چوب راش در کشور گرجستان تولید میشود اما در ایران نیز مناطق کوهپایهای زاگرس نمونههای خوبی از چوب راش را تولید میکنند. چوب راش از چوبهای نرم تیرهتر و از چوبهای سخت روشنتر است.
- صندلی چوب آبنوس: چوب آبنوس یکی از چوبهای سخت مورد استفاده برای ساخت قطعات چوبی تزئینی است. این نوع چوب برای چوب صندلی صنعتی بیش از حد گران میباشد. رنگ این چوب تیره و سختی آن بسیار بالا میباشد.
- صندلی چوب زیتون: چوب درخت زیتون هم برای تولید میز و صندلی به خصوص به عنوان چوب صندلی دستساز به کار گرفته میشود. نقش و نگارهای روی این چوب میتواند زیبایی بصری قابل توجهی را خلق کند که در کنار مقاومت بالای این نوع چوب در برابر ضربه، خواص مناسبی برای یک صندلی لوکس محسوب میشوند.
- صندلی چوب ساج: از چوب ساج به عنوان چوب صندلی فضای باز استفاده میشود زیرا در برابر رطوبت و جانوران خورنده چوب کاملا مقاوم است.
- صندلی چوب ماهون: رنگ این چوبی بین قرمز و قهوهای میباشد. استفاده از چوب ماهون برای ساخت صندلی چوبی میتواند قیمت صندلی را به شکل قابل توجهی افزایش دهد زیرا چوب ماهون از جمله چوبهای گران قیمت محسوب میشود.
همانطور که دیدید، اغلب انواع چوب صندلی سخت از نظر قیمت گرانتر از چوبهای نرم هستند. با توجه به فراوانی کمتر چوبهای سخت و مقاومت مکانیکی بالاتر در برابر ضربه، فشار، وزن و عوامل محیطی، میتوانیم بگوییم این قیمت بالاتر تا حدی قابل توجیه خواهد بود. با این حال، برای خرید مبلمان و صندلی اقتصادی نمیتوان روی چوبهای سخت گرانقیمتی مثل چوب راش و چوب گردو حساب کرد.
چوب مهندسی شده به عنوان چوب صندلی
انواع جنس چوب صرفا شامل مدلهای نرم و سخت نیست زیرا با اعمال تغییرات مختلف روی چوبهای طبیعی توسط مهندسان مواد، انواع جدیدی از چوب به عنوان چوب مهندسی شده نیز ساخته شدهاند. این چوبها گاهی اوقات به عنوان چوب صندلی هم کاربرد دارند؛ هر چند عمده کاربرد آنها در ساخت میز و دیگر المانهای چوبی میباشد.
سه نوع معروف چوب مهندسی شده وجود دارد که قطعا نام آنها را تا به امروز شنیدهاید. در ادامه قصد داریم به معرفی این سه نوع چوب بپردازیم که اگر چه مستقیما از آنها در ساخت صندلی استفاده نمیشود اما استفادههای غیر مستقیمی برای آنها وجود دارد.
- چوب ام دی اف (MDF): یکی از شناخته شده ترین انواع چوب است که در ساخت المانهای چوبی مختلف از جمله کابینت و میز به کار گرفته میشود. ام دی اف یک نوع چوب فشرده و مقاوم است که در برابر اصطکاک مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل از آن در روکشدهی انواع چوب صندلی استفاده میشود.
- چوب نئوپان: نئوپان یکی از ارزانترین انواع چوب است که حاصل ترکیب خرده چوب با نوعی ماده چسبنده شفاف میباشد. نئوپان به صورت خام کاربرد صنعتی ندارد اما در صورتی که به وسیله ام دی اف پوشش داده شود میتواند نقش چوب روی کابینت یا چوب نشیمنگاه صندلی را به خوبی ایفا کند. مزیت اصلی این نوع چوب قیمت پایینتر آن از تمامی چوبهای سخت و نرم میباشد.
- تخته چند لایه (plywood): یکی دیگر از انواع مهم چوب مهندسی شده، تخته چند لایه است. این نوع چوب از ترکیب چند لایه چوب کم ضخامت ساخته میشود و برخلاف انتظار، وزن بسیار مناسبی دارد. معمولا لایههای بیرونی یک تخته چند لایه با چوب باکیفیت درجه 1 و لایههای درونی که کمتر با محیط ارتباط دارند به وسیله چوب درجه پایینتر ساخته میشود. از این نوع تخته نیز میتوان به عنوان تخته نشیمنگاه استفاده کرد. در صورتی که تخته پلای وود جایگزین چوب صندلی شود، از نظر قیمتی میتوانیم بهای کلی صندلی را کاهش دهیم.
چوب اصلاح شده به عنوان چوب صندلی
تاثیر علوم مهندسی و ساختههای مهندسان مواد در تهیه چوب صندلی را نمیتوان به ام دی اف و نئوپان محدود دانست. چوبهای بسیار بهتر با عملکرد فوقالعادهای در دنیای امروز صندلی و مبلمان وجود دارد که ممکن است نام آن چندان برای شما آشنا نباشد. مشهورترین محصول این دسته، چوب ترموود است که در قرن 19 میلادی در فنلاند برای اولین بار تولید شد.
چون ترموود تقریبا توانسته تمام ایرادات چوب طبیعی را تا حد زیادی برطرف کند. اگر ایراداتی نظیر تخریب توسط موریانهها، پوسیدگی در محیط مرطوب، اشتعالپذیری آسان و بوی نامطبوع نم در سازههای تمام چوب را تا امروز میتوانستیم به وسایل و سازههای چوبی نسبت بدهیم، با تولید ترموود دیگر چنین وصلههایی به چوب نمیچسبد! اما این ترموود دقیقا چه محصولی است که تا این اندازه توانسته قابلیتهای فنی چوب را ارتقا بدهد؟
ترموود حاصل حرارت دادن به چوب در غیاب اکسیژن است. نبود اکسیژن امکان شعلهور شدن چوب در مقابل حرارت را از بین میبرد و صرفا رطوبت آن را کاهش میدهد. درصد رطوبت چوبهای ترموود عددی نزدیک به صفر است. از بین رفتن رطوبت چوب در درجه اول وزن چوب را کاهش داده و سپس بوی بد نم در سازهها را از بین میبرد و مقاومت چوب در مقابل ضربه را نیز به طرز قابل توجهی افزایش میدهد. ترموود در مقابل رطوبت نیز دچار پوسیدگی نمیشود و حشرات موذی نیز علاقهای به این نوع چوب ندارند.
چه عیبی میتوان برای این نوع چوب صندلی برشمرد؟ قیمت آن از چوب طبیعی کمی بالاتر است اما چنین مزایایی موجب شده مشتریان خاص ترموود همواره به آن وفادار بمانند. ترموود علاوه بر این که یکی از مقاومترین انواع چوب به شمار میرود، یک انتخاب ایدهآل برای صندلی فضای باز و صندلی کمپینگ نیز به شمار میرود. به همین دلیل است که سازندگان میز و صندلی تاشو برای فضای باز، چوب ترموود را به عنوان چوب صندلی و میز انتخاب میکنند.
چوب ترموود تنها نوع چوب اصلاح شده موجود در بازار نیست بلکه انواع دیگری از این چوب نظیر اکسترموود با خاصیت مقاومت رطوبتی بیشتر، آکویا وود با مقاومت در برابر عوامل شیمیایی و کبونایزد وود که با روغنهای گیاهی پوشش داده شده نیز وجود دارند اما کاربرد آنها در ساخت صندلی و میز کمتر از ترموود میباشد.
جمع بندی نهایی انواع جنس چوب صندلی
با توجه به آنچه گفتیم، میتوانیم یک جمع بندی خلاصه و کاربردی برای انواع چوب صندلی و مزایا و معایب آن داشته باشیم. در ادامه، نسخه خلاصه شده مطالبی که تا اینجا مورد بررسی قرار دادیم را در یک جدول به شما ارائه خواهیم داد.
نوع چوب | مزایا | معایب | کاربرد |
چوب طبیعی نرم | قیمت مناسب – مقاومت مطلوب – سهولت در پرداخت و نگهداری | نرم بودن و مقاومت کمتر در مقایسه با سایر انواع چوب – ضعف در برابر رطوبت | مبلمان اقتصادی برای محیط با فشار کم |
چوب طبیعی سخت | مقاومت بسیار بالا – رنگ تیره مناسب برای مبلمان لوکس – عمر مفید طولانی | قیمت بالا – فراوانی اندک – نیاز به پرداخت و نگهداری بیشتر | مبلمان لوکس برای محیط با فشار بالا- استفاده به عنوان پایه و قسمتهای باربر مبل |
چوب مهندسی شده | قیمت بسیار مناسب – وزن کمتر | غیر قابل استفاده به عنوان پایه و پشتی صندلی | روکش چوب طبیعی و نشیمنگاه صندلی |
چوب اصلاح شده (ترموود) | مقاومت در برابر رطوبت و اشتعال – مقاومت بالاتر در برابر ضربه – دوام در برابر حشرات | قیمت بالا | بخشهای مختلف چوب صندلی فضای باز |
با توجه به این جدول، میتوانیم نتیجه بگیریم که ترموود، چوب نرم و چوب سخت هر سه به عنوان جنس چوب صندلی میتوانند در نظر گرفته شوند. هر یک از این انواع چوب دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در جدول بالا به صورت خلاصه و در قسمتهای قبلی مقاله به صورت مفصل در مورد آنها صحبت کردیم.